05 jan Bloot

President Rohani van Iran bezocht vorige week in Rome de Capitolijnse Musea voor een persconferentie. Om de presidentiële ogen te behoeden voor naakte beelden waren er een aantal afgetimmerd. Nu staan daar meer blote mannen dan vrouwen, zoals te verwachten bij de oude Grieken, maar het toeval wil dat er twee fameuze vrouwenbeelden te zien zijn die nog altijd tot de verbeelding spreken. Het ene is de zogeheten Venus Esquilina, een prachtige jonge vrouw die bezig is haar haren achter haar hoofd op te binden. De armen ontbreken, maar haar handen zijn nog zichtbaar. Kwetsbaar staat zij in de ruimte. Pure schoonheid, de erotiek is ver weg.

Heel anders is dat met de Venus Capitolina. Dat beeld is een van de vele kopieën van een beeld van Praxiteles, dat al in de oudheid furore had gemaakt. Het was besteld voor de Aphroditetempel van Kos, maar tot ontzetting van eenieder bleek het een naakte versie te zijn. Dat was nog nooit eerder vertoond. Het werd geweigerd en vervolgens gekocht door de bewoners van Knidos voor hun eigen Aphroditetempel. Dat bleek een gouden greep te zijn. Het beeld werd geplaatst in een rond, open tempeltje met daar omheen bankjes om daar de eredienst van de liefdesgodin voort te zetten.

De gelovigen kwamen van heinde en ver, vooral mannen die de godin van alle kanten konden bekijken en meer dan dat. Het verhaal gaat dat een jongeman zich ’s nachts had laten insluiten om zijn liefde voor de godin metterdaad te bewijzen.

Het beeld bestaat niet meer, maar de kopieën geven een idee van wat het origineel moet zijn geweest: een naakte staande vrouw die opzij kijkt alsof er iemand de badkamer binnenkomt. Met één hand bedekt zij haar vrouwelijkheid, de ander rust op een kruik met daaroverheen een handdoek.

Gelukkig heeft Rohani dat allemaal niet kunnen zien. Het staat in een kleine ronde ruimte en soms kun je er omheen lopen om ook de rug en de billen te bewonderen. Daarover kunnen we kort zijn: geen snaar gaat er trillen.

Maar bij de president van Iran is dat misschien heel anders. Gelukkig heeft de museumdirectie besloten ieder risico uit te sluiten. Per slot van rekening moest Rohani ook nog naar het Vaticaan en daar staat de beste kopie.

Cornelis Jonkman
De Wassenaarse Krant, januari 2016